Wypowiedzenie umowy o pracę i okres wypowiedzenia

Istnieje wiele powodów, dla których większość pracowników bardziej ceni umowę o pracę od umów cywilnoprawnych. Należą do nich m.in. zasady dotyczące jej ewentualnego wypowiedzenia, zarówno przez pracodawcę, jak i osobę zatrudnioną, zapewniające odpowiednie zabezpieczenie interesów obu stron. Znajomość przepisów w zakresie wypowiadania umów o pracę nie tylko daje wiedzę na temat warunków zatrudnienia, lecz także pozwala uchronić się przed potencjalnym zwolnieniem niezgodnym z prawem.

Na czym polega wypowiedzenie umowy o pracę?

Wypowiedzenie umowy o pracę jest z definicji jednostronnym oświadczeniem woli, co oznacza, że składa je pracownik albo pracodawca bez konieczności uzyskania zgody drugiej strony. Celem pozostaje zaś zakończenie stosunku pracy z uzasadnieniem powodu podjęcia takiej decyzji – nie ma znaczenia, czy umowa była na okres próbny, czas określony, czy nieokreślony.

Aby wypowiedzenie umowy o pracę było wiążące, musi zawierać nie tylko powód, ale też niezbędne elementy formalne, w tym:

• datę i miejsce sporządzenia dokumentu,
• dane pracodawcy oraz pracownika,
• oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z informacjami nt. daty jej zawarcia i stron,
• oświadczenie o zachowaniu okresu wypowiedzenia wraz ze sprecyzowaniem terminu jego zakończenia,
• podpisy obu stron.

Ile trwa okres wypowiedzenia?

W przypadku umowy o pracę kluczowe znaczenie ma okres wypowiedzenia, który w pewnym stopniu chroni interesy pracodawcy (dając mu czas na zatrudnienie nowej osoby), a także pracownika (który zyskuje możliwość znalezienia nowej pracy). Długość tego okresu zależy przede wszystkim od tego, przez jaki łączny okres dana osoba była zatrudniona w firmie (bez rozdzielania np. poszczególnych umów na czas określony). Jeżeli mowa o umowie na czas określony lub nieokreślony:

• przy zatrudnieniu krótszym niż 6 miesięcy, okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie,
• przy zatrudnieniu dłuższym niż 6 miesięcy – 1 miesiąc,
• przy zatrudnieniu co najmniej przez 3 lata – 3 miesiące.

Jednocześnie okres wypowiedzenia różni się w przypadku umowy na okres próbny – jeśli była ona zawarta na czas krótszy niż 2 tygodnie, okres wynosi 3 dni robocze, a jeżeli na ponad 2 tygodnie, jest to tydzień. Gdy umowę podpisano zaś na 3 miesiące, okres wypowiedzenia trwa 2 tygodnie.

W kwestii okresu wypowiedzenia istotne pozostaje również to, od kiedy należy go liczyć. Jeżeli ma on trwać kilka dni (np. przy wypowiedzeniu umowy na okres próbny krótszy niż 2 tygodnie), obowiązuje od dnia następującego po złożeniu wypowiedzenia. Od pierwszej niedzieli po wręczeniu dokumentu liczy się natomiast okres trwający w tygodniach, a od pierwszego dnia następnego miesiąca – gdy ten okres ma być dłuższy.

Rozwiązanie umowy bez okresu wypowiedzenia

Trzeba pamiętać też o sytuacjach, w których okres wypowiedzenia nie musi zostać zachowany. Pracownikowi nie przysługuje on bowiem, gdy dojdzie do zwolnienia dyscyplinarnego z jego winy, np. w wyniku rażącego naruszenia podstawowych obowiązków albo popełnienia przez niego przestępstwa uniemożliwiającego dalsze zatrudnienie. Niezachowanie okresu wypowiedzenia możliwe jest też, gdy pracownik nie jest zdolny do pracy wskutek długotrwałej choroby (pod określonymi warunkami).

Co ważne, pracownik również ma możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia – np. wtedy, gdy pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia obowiązków wobec niego albo przy braku przeniesienia na odpowiedniejsze stanowisko z dotychczasowego, zagrażającego zdrowiu.

Przepisy regulujące zasady wypowiadania umów o pracę zapewniają większe bezpieczeństwo zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Jednakże w razie jakichkolwiek wątpliwości w tej kwestii zapraszamy do konsultacji z ekspertami z naszego biura rachunkowego w Kaliszu.